پیشروان علم: مصاحبه با نخبگان پژوهشی دانشگاه بیرجند
مصاحبه با دکتر محمد مسینایی
پژوهشگر برتر استان خراسان جنوبی در سال ۱۴۰۳ و پیشرو در پژوهشهای حوزه فرآوری مواد معدنی
دکتر محمد مسینایی، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی دانشگاه بیرجند، از پژوهشگران برجسته و فعال در حوزه مهندسی فرآوری مواد معدنی است. او در این گفتوگو به تشریح جنبههای مختلف فعالیتهای پژوهشی خود و بررسی چالشها و دستاوردهای این مسیر پرداخت.
وی با معرفی زمینه تحقیقاتی خود، توضیح داد که صنعت معدن و فرآوری مواد معدنی از جمله مولفههای اقتصادی و اجتماعی مهم در توسعه پایدار کشور هستند. علاقه شخصی به موضوعات علمی و کنجکاوی برای کشف ناشناختهها، وی را به این حوزه جذب کرده است. همچنین، حل چالشهای علمی و رفع مشکلات صنعت کشور، از دیگر دلایلی بودهاند که باعث شده او تمرکز خود را بر این زمینه معطوف کند. دکتر مسینایی افزود که فرآوری مواد معدنی میتواند نقش مهمی در افزایش ارزش افزوده مواد معدنی و توسعه اقتصادی کشور ایفا کند.
او به چالشهای موجود در مسیر پژوهشهای علمی اشاره کرد و با تأکید بر اهمیت تأمین منابع مالی مناسب، گفت که نبود منابع مالی کافی و تجهیزات آزمایشگاهی دقیق و بهروز، از موانع جدی بر سر راه تحقیقات هستند. با این حال، او تأکید کرد که خصوصیات کنجکاوی، پشتکار، توانایی حل مسئله و مهارتهای ارتباطی میتوانند به پژوهشگران کمک کنند تا بر این موانع فائق آیند.
دکتر مسینایی بر اهمیت تعیین اهداف کوتاهمدت و بلندمدت برای حفظ انگیزه در فعالیتهای پژوهشی تأکید کرد و توضیح داد که شرکت در همایشهای بینالمللی، حضور در کارگاههای آموزشی و همکاری با سایر پژوهشگران، از جمله روشهایی هستند که میتوانند در این زمینه مؤثر باشند. او خاطرنشان کرد که دانشگاهها و مراکز پژوهشی، با فراهم کردن بستر مناسب برای تحقیق و توسعه، نقش بسیار مهمی در تربیت پژوهشگران و پیشبرد علم ایفا میکنند. همکاریهای بینالمللی نیز از دیگر عواملی است که میتواند به بهبود کیفیت تحقیقات و ارتقای دانش فنی کمک کند.
این پژوهشگر برجسته به تأثیر تحقیقات علمی بر حل مشکلات صنعتی و اجتماعی پرداخت و اظهار داشت که ارائه راهحلهای جدید و اجرایی میتواند به افزایش بهرهوری اقتصادی و بهبود فرآیندهای صنعتی کمک کند. او به یکی از دستاوردهای اخیر خود اشاره کرد که در این تحقیق، کنترل مدارهای فرآوری مواد معدنی با استفاده از الگوریتمهای یادگیری عمیق (Deep Learning) بررسی شده است. دکتر مسینایی گفت که استفاده از تکنیکهای هوشمند میتواند کارایی کارخانههای فرآوری مواد معدنی را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.
او به ضرورت غلبه بر چالشهای موجود در مسیر تحقیقات اشاره کرد و توضیح داد که این موانع بخشی جداییناپذیر از هر فعالیت پژوهشی هستند. بازنگری در روشهای تحقیقاتی، مطالعه دقیقتر منابع علمی و مشورت با همکاران، از جمله راهکارهایی هستند که میتوانند به حل این چالشها کمک کنند. همچنین به موضوعات مهمی مانند کاهش اثرات زیستمحیطی، بازیافت فلزات ارزشمند از باطلههای معدنی و استفاده از هوش مصنوعی برای افزایش کارایی فرآیندهای صنعتی اشاره کرد و آنها را بهعنوان حوزههایی معرفی کرد که نیازمند تحقیقات عمیقتر هستند.
دکتر مسینایی درباره اهمیت بهروز ماندن در تحقیقات علمی توضیح داد که مطالعه مقالات جدید، شرکت در کنفرانسهای بینالمللی و همکاری با پژوهشگران دیگر، از روشهای مؤثر برای اطمینان از همراستایی تحقیقات با نیازهای علمی جامعه است. او افزود که همکاریهای بینالمللی، علاوه بر تبادل دانش، میتواند دسترسی به تجهیزات پیشرفته و دانش روز دنیا را نیز تسهیل کند و در تسریع پیشرفت تحقیقات نقش کلیدی ایفا کند.
در پایان، دکتر مسینایی به موضوع کاربردی بودن تحقیقات اشاره کرد و توضیح داد که یک پژوهش زمانی میتواند به مرحله اجرا برسد که با نیازهای علمی و صنعتی کشور تطابق داشته باشد، قابلیت اجرایی داشته باشد و از نظر اقتصادی نیز مقرونبهصرفه باشد. او خاطرنشان کرد که این معیارها از مهمترین عوامل برای ارزیابی موفقیت یک طرح تحقیقاتی به شمار میآیند.
این گزارش نمایی از تلاشها و دستاوردهای دکتر مسینایی در حوزه پژوهشهای علمی است که تأثیرات آن نه تنها در مرزهای علم، بلکه در بهبود صنایع و حل چالشهای ملی نیز قابل مشاهده است. فعالیتهای او نشاندهنده تعهد به توسعه پایدار و پیشبرد مرزهای دانش در جهت حل مشکلات جامعه است.